Çfarë është kultura e njerëzve që nuk dëgjojnë?

 

Kulturat e botës ndryshojnë nga njëra-tjetra në shumë mënyra – komunitetet mund të përdorin gjuhë të ndryshme, hanë ushqime të ndryshme, veshin rroba të ndryshme dhe praktikojnë fe të ndryshme. Komunitetet e njerëzve që nuk dëgjojnë në mbarë botën përcaktohen nga vlerat, besimet dhe praktikat e tyre kulturore dhe ekziston një marrëdhënie e ndërlikuar midis kulturës së njerëzve që nuk dëgjojnë, gjuhëve të shenjave dhe identiteteve të njerëzve që nuk dëgjojnë.

Komunikimi përmes gjuhës së shenjave është karakteristikë e kulturës së komuniteteve të njerëzve që nuk dëgjojnë. Përdorimi i kontaktit pamor në mënyrë të qëndrueshme dhe të papenguar gjatë një diskutimi është shumë i rëndësishëm. Që diskutimi të jetë i pakufizuar nevojitet dritë e mjaftueshme, ndërsa në errësirë diskutimi mund të bëhet me anë të prekjes – e cila gjithashtu është forma e preferuar e komunikimit për disa njerëz që nuk dëgjojnë dhe nuk shohin. Kur personat që nuk dëgjojnë bëjnë shenja në grupe më të mëdha, njerëzit e tjerë shpesh qëndrojnë ose ulen në një rreth me qëllim rritjen e dukshmërisë. Kur njerëzit që nuk dëgjojnë mblidhen në ngjarje ndërkombëtare si lojëra sportive (p.sh. Lojërat Olimpike të njerëzve që nuk dëgjojnë) dhe konferenca ose kongrese ndërkombëtare, shpesh ka ndërveprime të forta dhe kur ngjarja ka përfunduar, kjo ‘flluskë’ kalimtare e komunikimit me anë të shenjave zhduket kur njerëzit kthehen në vendet e tyre amtare.

Mes praktikave kulturore të komuniteteve të ndryshme të njerëzve që nuk dëgjojnë ka dallime, por disa praktika janë tipike për shumë bashkësi njerëzish që nuk dëgjojnë dhe kjo i bashkon ata në të gjithë botën. Megjithëse gjuhët e shenjave janë reciprokisht të pakuptueshme, ato ‘duken’ të ngjashme në disa mënyra – përdorin artikulim manual, shprehje fytyre dhe kontakt pamor, ndërsa hapësira përdoret për efekt gramatikor. Prandaj, edhe pse gjuhët e shenjave janë të ndryshme nga njëra-tjetra, përdorimi i një gjuhe shenjash bashkon njerëz që nuk dëgjojnë nga pjesë të ndryshme të botës.

Identiteti i njerëzve që nuk dëgjojnë lidhet me përvojat e përbashkëta që kanë njerëzit që nuk dëgjojnë dhe ndjenjën e përkatësisë në një komunitet që përdor shenja. Ky identitet natyrisht ndryshon nga një individ në tjetrin, por kultura, identiteti dhe gjuha janë elemente që janë një pjesë e rëndësishme e të qenit njeri. Kultura e njerëzve që nuk dëgjojnë është një nga blloqet themelore të një komuniteti të tillë.

Referenca:
Working Together – Manual for Sign Language Work within Development cooperation.
< https://slwmanual.info/#chap_2_3 > 24.9.2017